Net als de meeste foodfans, heb ik op vakantie een kleine beroepsdeformatie. Ik kan het niet laten om erop te letten wat de mensen eten en drinken. Bij Ierland dacht ik bij voorbaat aan aardappels en whiskey. Ik watertandde bij de gedachte aan Irish beef en oesters. Maar ik kwam tot de verrassende ontdekking dat het dit eiland een hele mooie culinaire traditie heeft: chowder met sodabread. Hierin is de strijd van de Ieren met de elementen aarde, vuur en water, mooi weerspiegeld.
Ierland heeft bij voorbaat alle ingrediënten voor een relaxte vakantie. Zoals de rust, de gastvrije Ieren, de ruige kusten, het groene landschap oftewel de fifty shades of green en de Keltische cultuur. Maar last but not least vanwege de foodproducten die we hier kunnen verorberen.
Irish Beef Club
Zoals Iers rundvlees. Dat kende ik vooral via proeverijen van de The Chef’s Irish Beef Club waarvan een aantal Nederlandse topchefs lid zijn. Een SVH Meesterkok die ik recent interviewde, memoreerde nog even fijntjes dat hij alleen dit rundvlees gebruikte omdat Ierse koeien de ruimte hebben en niet langs de snelweg grazen zoals het vee in ons volle land.
Foto: IrishBeef.nl
Koeienrassen
Dat laatste heb ik kunnen waarnemen. Al reizend door Ierland, trok een bont scala aan koeienrassen aan mijn oog voorbij. Maar helaas heb ik weinig rundvlees op mijn bord gehad in de hotels waar ik verbleef. Het was vooral veel kip, kalkoen, varken en zalm. Het rundvlees staat wel op de kaart maar beef is behoorlijk prijzig. De Ieren exporteren het liever, zo hoorde ik.
Chowder
Wat je als toerist wel op veel plekken kunt eten is chowder. Dit is een rijkgevulde vissoep met onder meer zalm, witvis, garnalen, inktvis en veel groenten zoals wortelen. Die zijn overigens zeer populair als bijgerecht. Gewoon gekookt zonder saus of kruiden. Net als broccoli en bloemkool. Ik heb het bijna dagelijks gehad. En veel aardappels natuurlijk. Gekookt, gepureerd en in de vorm van koekjes bij het ontbijt.
Sodabread
Die aardappels en groenten waren culinair niet zo verheffend. Ik was meer verrast door de Ierse chowder met sodabread. Goed bereid is dit een streling voor je smaakpapillen. Ik beken dat ik meteen verkocht was. Ik heb niet meer naar een heerlijke oester getaald. Bij deze chow
der eet je sodabread. Dat is brood gemaakt van bloem, (karne)melk of yoghurt (eventueel Stout-bier) en natriumbicarbonaat (ook wel bekend als broodsoda). De structuur is wat droog en korrelig. Het doet denken aan roggebrood. Het is enorm maagvullend. Zeker als je er roomboter op smeert.
Snel brood
Het meest kenmerkende aan het bakproces bij dit sodabread is dat er natriumbicarbonaat (broodsoda) wordt gebruikt als rijsmiddel in plaats van gist. Dat laatste heeft vooral te maken met de hoge vochtigheid in Ierland. Zoals bekend is, regent het er vaak. Daarom grepen de Ierse bakkers in de strijd met de elementen, naar het meer vochtbestendige broodsoda. Voordeel is verder dat er geen temperatuurregeling nodig is. Daardoor staat dit als ‘snel brood’ bekend.
Culinair erfgoed
Sodabread is op en top Iers culinair erfgoed want er is zelfs een Society of the preservation of Irish Soda bread. Op haar site moedigt deze de moderne bakkers aan, om contact te maken met hun Ierse wortels door dit Ierse sodabread te blijven maken. Er zijn verschillende recepten terug te vinden van het brood op deze site. Er is zelfs een glutenvrije versie.
Triskel
Goed om te zien dat er zo’n society is. Ik vind het bijzonder om te lezen dat natuurlijke elementen zoals water, aarde en vuur tot dit culinaire erfgoed hebben geleid. Het plaatje dat ik van Ierland in mijn hoofd had van een eiland met een mooie natuur en interessante cultuur, bleek nog meer te kloppen toen ik het Keltische symbool triskel tegenkwam. Dit is een van de belangrijkste symbolen uit de Keltische overlevering en staat voor water, aarde en vuur.
In de triskel komt alles samen wat je voor een chowder met sodabread nodig hebt. Vuur om te koken en te bakken en de opbrengst van de aarde en het water. Hoe toepasselijk.
Wil je meer inspirerende en smaakmakende foodtours tot je nemen?
Bestel dan hier mijn boek Wat maak je me nu?! voor €16,50 inclusief verzending en BTW.
Voor foodies die van Ierland houden: ga met me mee op foodtour door Dublin in deze blog van mijn hand.
